ในยุคข้าวยากหมากแพง คำว่า “เงินเฟ้อ” เป็นสิ่งที่เราได้ยินกันแทบทุกวัน ไม่ว่าใครก็ไม่อยากประสบกับภาวะเงินขาดมือหรือชักหน้าไม่ถึงหลัง เพราะการมีรายรับเท่าเดิมแต่รายจ่ายเพิ่มขึ้นจากภาวะเงินเฟ้อนั้นไม่เพียงแต่สร้างปัญหาในการดำรงชีวิต แต่ยังทำให้เกิดความเครียด ส่งผลเสียทั้งต่อสุขภาพร่างกาย สุขภาพจิต และเป็นบ่อเกิดของปัญหาสังคมมากมาย ความหมายที่เข้าใจง่ายที่สุดของเงินเฟ้อ คือ เงินมีค่าน้อยลง ข้าวของแพงขึ้น วิธีรับมือกับปัญหาเงินเฟ้อแบบตรงไปตรงมาที่สุด ไม่ว่าจะเป็นสำหรับภาคธุรกิจหรือภาคครัวเรือน คือ การหาเงินให้ได้มากขึ้น และใช้จ่ายให้น้อยลง
การหาเงินให้ได้มากขึ้น
มีหลายวิธี สามารถเรียกรวมๆ ได้ว่า การลงทุน ได้แก่
-
ลงทุนด้วยแรง (แรงงาน สมอง ความรู้) ก็คือ ต้องทำงานหารายได้ให้มากขึ้น เช่น หางานพิเศษทำ ทำงานมากกว่าหนึ่งอาชีพ หรือหางานใหม่ที่มีค่าตอบแทนที่สูงขึ้นกว่าเดิม โดยพิจารณาตามความรู้ความสามารถ ความชอบ และโอกาสที่แต่ละคนมีแตกต่างกันไป และใช้เทคโนโลยีใหม่ๆเป็นเครื่องทุ่นแรง
-
ลงทุนด้วยเงิน คือ ใช้เงินซื้อสินทรัพย์ที่เพิ่มมูลค่าหรือมีผลตอบแทนสูงกว่าอัตราเงินเฟ้อ โดยหาจังหวะที่สินทรัพย์เหล่านั้นมีราคาเหมาะสมกับการเข้าซื้อเพื่อลงทุน และขายทำกำไรเมื่อราคาปรับตัวสูงขึ้น หรือลงทุนในสินทรัพย์ที่ให้ผลตอบแทนในอัตราที่สูงกว่าเงินเฟ้อ เช่น ทองคำ หุ้น อสังหาริมทรัพย์ งานศิลปะ
-
ลงทุนด้วยทรัพย์สินที่ไม่ใช่เงิน ด้วยการทำประโยชน์เพื่อสร้างรายได้หรือผลกำไรจากสิ่งของในครอบครอง ไม่ว่าจะเป็น บ้าน ที่ดิน รถ หรือสิ่งของต่างๆ ที่เป็นของเรา เช่น การขายหรือให้เช่า เสื้อผ้า ของใช้แบรนด์เนม ฯลฯ รวมถึงการนำสิ่งที่มีอยู่มาพัฒนาให้เป็นเงินเป็นทอง หรือเป็นผลตอบแทนในรูปแบบอื่นๆ เช่น พัฒนาพื้นที่ว่างในบ้านเป็นสวนครัว เพื่อใช้เก็บกิน
.
ไม่ว่าจะเลือกลงทุนด้วยวิธีใด การลงทุนก็มีความเสี่ยง ทุกการลงทุนจึงต้องเป็นไปอย่างระมัดระวัง เงินเฟ้อเป็นความเสี่ยงสำคัญสำหรับการลงทุนแทบทุกประเภท แม้แต่การลงทุนด้วยแรงงาน การตรากตรำทำงานให้หนักขึ้น ซึ่งดูเหมือนจะมีความเสี่ยงน้อยมากที่จะขาดทุน แต่หากพลาดพลั้งเสียสุขภาพขึ้นมา จนเจ็บป่วยต้องเสียค่ารักษาพยาบาลต้องเสียเงินจำนวนมาก หรือเกิดความบาดเจ็บจนถึงขั้นทุพพลภาพ ก็ถือเป็นความเสียหายขั้นรุนแรงอย่างประเมินค่าไม่ได้
นักลงทุนระดับโลก Warren Buffett ได้ให้คำแนะนำที่น่าสนใจว่า สิ่งสำคัญที่ควรลงทุนในภาวะเงินเฟ้อและไม่มีวันขาดทุน คือการลงทุนกับตัวเอง ด้วยการศึกษาหาความรู้ที่เป็นประโยชน์ และพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ จะทำให้ตัวเราเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีคุณค่า มีโอกาสในการสร้างรายได้และเพิ่มรายได้อย่างต่อเนื่อง
การลดรายจ่าย
แม้จะเป็นเรื่องที่ทำได้ไม่ง่ายนัก เพราะราคาสินค้าและบริการต่างๆถีบตัวสูงขึ้น แต่เราก็จำเป็นต้องทำให้ได้ ด้วยการตัดรายการค่าใช้จ่ายที่สามารถตัดได้หรือรายการที่ไม่จำเป็นออกไป ซึ่งวิธีลดรายจ่ายให้ได้ผลเป็นรูปธรรม ควรดำเนินการเป็นขั้นเป็นตอน ดังนี้
-
ทำงบดุลส่วนบุคคล เพื่อตรวจสอบสถานะทางการเงินของตัวเอง หรือภาษาการเงินเรียกว่า ตรวจสอบสถานะความมั่งคั่งหรือ wealth (ในกรณีที่เรามีทรัพย์สินมากกว่าหนี้สิน และมีรายรับมากกว่ารายจ่าย) ซึ่งจะทำให้เรารู้ปริมาณทรัพย์สิน หนี้สิน รายรับ รายจ่าย ที่แท้จริงและสามารถจัดลำดับความสำคัญของสิ่งที่เราต้องใช้จ่าย และตัดรายการที่ไม่จำเป็น หรือฟุ่มเฟือยออกไปได้อย่างเป็นเหตุเป็นผล
-
ทำบัญชีรายรับรายจ่าย รายสัปดาห์ รายเดือน และรายปี ฟังดูเหมือนจะเป็นเรื่องยุ่งยาก แต่ในสมัยนี้มีตัวช่วยมากมายด้วยการใช้แอปพลิเคชั่นต่างๆ ที่มีให้ใช้ฟรี หรือใช้วิธีจดบันทึกแบบง่ายๆ แบ่งรายการให้ชัดว่า เงินเข้าออกแต่ละเดือนหรือแต่ละสัปดาห์เป็นเท่าไร ใช้จ่ายแล้วเหลือเงินเท่าไร และใช้จ่ายไปกับค่าอะไรบ้าง
-
ปรับลดรายจ่าย โดยใช้ข้อมูลจากรายการค่าใช้จ่ายที่บันทึกไว้มาวิเคราะห์ว่า มีรายจ่ายส่วนใดที่ต้องตัดออกหรือทำให้น้อยลง เช่น หากในรายการค่าใช้จ่ายของเราคือการชำระหนี้เงินกู้ จากการผ่อนซื้อทรัพย์สิน เช่น ผ่อนบ้าน หรือผ่อนรถเพื่อใช้ในการทำงาน เราสามารถพิจารณาขอปรับโครงสร้างหนี้จากสถาบันการเงินที่เป็นเจ้าหนี้ให้ลดลงมาในอัตราที่เหมาะสมและผ่อนไหวได้ แต่ถ้าเรามีหนี้จากการใช้จ่ายบัตรเครดิตซึ่งมีดอกเบี้ยสูงมาก ก็ต้องหาทางปิดยอดหนี้ให้หมดเร็วที่สุด หรือเจรจาขอปรับโครงสร้างหนี้เพื่อลดภาระดอกเบี้ย และพยายามไม่สร้างหนี้
-
ตัดค่าใช้จ่ายฟุ่มเฟือยออกให้หมด ค่าใช้จ่ายฟุ่มเฟือยคือสิ่งที่อยู่ตรงข้ามกับความจำเป็น ซึ่งสิ่งจำเป็นพื้นฐานที่สุดของคนเราคือปัจจัย 4 ถ้าเรามีที่อยู่อาศัย มีข้าวกินครบทุกมื้อ มีเสื้อผ้าใส่เพียงพอ มียารักษาโรค ในระดับที่พออยู่ได้แล้ว ของอื่นๆที่นอกเหนือจากนี้ให้คิดว่าเป็นสิ่งฟุ่มเฟือย ในช่วงเวลาที่เงินไม่พอใช้ เราต้องแยกแยะให้ชัดเจนระหว่างรายจ่ายที่จำเป็นและรายจ่ายฟุ่มเฟือย เช่น การซื้อเสื้อผ้าตามแฟชั่น หรือการไปกินดื่มสังสรรค์กับเพื่อนหลังเลิกงาน แม้ว่าจะเป็นการซื้อความสุข แต่ถ้าเงินไม่พอใช้ ก็ควรเปลี่ยนมาหาความสุขให้ได้แบบไม่เสียเงินก่อน จนกว่าสถานการณ์เศรษฐกิจของเราจะดีขึ้นก็อาจจะกลับไปฟุ่มเฟือยได้บ้างตามอัตภาพ
-
รายจ่ายในส่วนที่จำเป็นก็ต้องหาทางลดให้ได้มากที่สุด เช่น ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ช่วงที่น้ำมันแพงมากๆ หากสามารถเปลี่ยนมาใช้บริการขนส่งมวลชนที่ค่าใช้จ่ายน้อยกว่า หรือใช้ระบบคาร์พูลกับเพื่อนร่วมชุมชนได้ก็จะทำให้เหลือเงินในกระเป๋ามากขึ้น ลดค่าน้ำค่าไฟด้วยการประหยัดการใช้งาน ลดค่าใช้โทรศัพท์ด้วยการปรับลดแพคเกจการใช้งานที่ประหยัดมากขึ้น แม้แต่อาหารการกินประจำวันก็ควรกินอย่างมีสติมากขึ้น โดยเลือกกินของที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ราคาไม่แพง กินแต่พอดี และให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพมากขึ้นเพื่อป้องกันความเสี่ยงจากการเจ็บป่วยที่ทำให้ต้องเสียเงินมาก
.
สภาวะเงินเฟ้อเป็นสภาวะทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากหลายปัจจัย ซึ่งประชาชนอย่างเราทำได้มากที่สุดก็แค่ตั้งรับพยายามปรับตัวให้อยู่รอดผ่านไป แต่หากใครที่สามารถตั้งสติ พัฒนาความรู้ความสามารถ เตรียมตัวเองให้มีความพร้อม และพิจารณาหาลู่ทางที่จะเปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาส นอกจากจะผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบากไปได้อย่างปลอดภัยแล้ว ยังอาจเป็นโอกาสในการสร้างธุรกิจใหม่ๆและสร้างความมั่งคั่งให้ตัวเองได้
